بدن زنان در طول چرخه قاعدگی تحت یک سری تغییرات هورمونی قرار میگیرد و باعث ایجاد نوع مشخصی از سردرد میشود که به عنوان سردرد پریودی یا دورهای نیز شناخته میشود. این سردردها از خفیف تا شدید متغیر بوده و اغلب با قاعدگی یا سندرم پیش از قاعدگی همزمان می شوند.
زمان سردردهای پریود ارتباط نزدیکی با چرخه قاعدگی دارد. در روزهای منتهی به قاعدگی، در طول خونریزی واقعی یا حتی در چند روز بعد، این سردردها رخ میدهند. در واقع، دورههای اوج بروز سردرد در دوران قاعدگی و تخمک گذاری است، زمانی که نوسانات هورمونی بارزتر است.
برای زنانی که میگرن دارند، قاعدگی به عنوان یک کاتالیزور برای این سردردها عمل خواهد کرد. اگر زیاد به این سردردها دچار میشوید بهترین راه مشاوره با پزشک آنلاین برای درمان و یا دریافت دارو است.
سردرد پریودی چیست؟
بدن زنان هر 25 تا 30 روز یک بار تحت یک تغییر هورمونی قرار می گیرد، زیرا برای بارداری احتمالی آماده میشوند. این چرخه که با شروع و پایان هر دوره قاعدگی مشخص میشود، تعاملی بین سطوح استروژن و پروژسترون ایجاد میکند. با نوسانات این هورمونها، برخی از زنان ممکن است سردردهای سختی را تجربه کنند که به عنوان میگرن قاعدگی یا سردرد پریودی شناخته میشود.
استروژن و پروژسترون دلایل اصلی هستند که بر شدت و فراوانی این سردردها تأثیر میگذارند. به عنوان مثال، کاهش ناگهانی سطح استروژن باعث حمله شدید میگرن در پریودی میشود.
تفاوت سردرد هورمونی و سردرد پریودی
نوسانات هورمونی عامل شایع سردرد و میگرن هستند، اما چیزی که آنها را متمایز می کند شدت درد آنهاست. سردردهای هورمونی معمولاً خفیف تا متوسط هستند و باعث ایجاد یک احساس ضربان میشوند اما ناتوان کننده نیست، اما میگرن قاعدگی بسیار شدیدتر است.
تحقیقات نشان می دهد که تا 60 درصد از زنان سردرد قاعدگی را تجربه میکنند که به طور قابل توجهی بر زندگی روزمره آنها تأثیر میگذارد. برخلاف میگرنهای معمولی، میگرنهای قاعدگی فاقد هاله مشخص هستند که به صورت درد ضربانی از یک طرف پیشانی شروع شده و به طرف دیگر سرایت میکند.
شدت سردرد پریودی غالباً طاقت فرسا است و حتی باز کردن چشمها را نیز برای افراد دشوار میکند، چه رسد به کار یا تمرکز. برای کسانی که حملات میگرنی منظمی دارند، احتمال میگرن قاعدگی نیز افزایش مییابد.
انواع سردرد پریودی
یکی از رایج ترین انواع سردردهای پریودی، سردرد تنشی است که با استرس و اضطراب مرتبط است. این نوع سردرد با احساس سفتی در اطراف پیشانی مشخص میشود و با علائم دیگری مانند درد گردن و شانه نیز همراه است.
یکی دیگر از انواع سردردهای قاعدگی سردرد قبل از قاعدگی است که با سندروم پیش از قاعدگی (PMS) همراه است. این نوع سردرد به طور معمول یک یا دو هفته قبل از شروع قاعدگی رخ میدهد و با طیف وسیعی از علائم از جمله نوسانات خلقی، نفخ و حساسیت سینه همراه باشد.
در مقابل، سردردهای پس از قاعدگی به علت کاهش خون و سطح پایین آهن است. این نوع سردرد در روزهای بعد از قاعدگی رخ میدهد و با علائمی مانند خستگی، ضعف و رنگ پریدگی پوست همراه است.
دو مورد از رایج ترین انواع سردردهای قاعدگی، سردردهای هورمونی و میگرن پریود هستند. این دو نوع سردرد به دلیل نوسانات هورمونی یکسانی ایجاد میشوند، اما می توانند علائم شروع مشخصی داشته باشند. سردردهای هورمونی معمولاً در روزهای منتهی به قاعدگی رخ میدهند، در حالی که میگرن پریود معمولاً در طول قاعدگی رخ میدهد.
بیشتر بدانید: اسهال در پریودی
تفاوت سردرد تنشی و سردرد پریودی
سردردهای تنشی با احساس درد نواری در اطراف سر مشخص میشوند، احساسی شبیه به پوشیدن کلاه تنگ یا کلاه ایمنی. سردرد پریود اما با یک احساس درد ضربان دار است که شدید و ناتوان کننده است. تفاوت اصلی در احساسات فیزیکی و زمان وقوع آنها است.
در حالی که سردرد تنشی میتواند در هر زمانی ایجاد شود، اما میگرن قاعدگی معمولاً در مرحله قبل از قاعدگی یا در طول قاعدگی ظاهر میشود.
با شناخت تفاوتهای بین سردردهای تنشی و میگرن قاعدگی، میتوانید اقدامات پیشگیرانهای را انجام داده و یا با دکتر زنان آنلاین مشورت کرده و راهنمایی بگیرید.
علت سردرد پریودی
پیچیدگیهای سردردهای قاعدگی چندوجهی است و عوامل مختلفی در شروع آن نقش دارند. هسته اصلی این موضوع نوسانات هورمونی است که در طول چرخه قاعدگی رخ می دهد. تعامل بین استروژن و پروژسترون تأثیر عمیقی بر فیزیولوژی بدن دارد که منجر به تغییر در قطر رگ های خونی، فعالیت انتقال دهنده های عصبی و تنظیم هیجانی می شود.
استروژن، که اغلب به عنوان “هورمون شادی” شناخته می شود، نقش مهمی در انتقال سیگنال ها در سراسر بدن دارد. افزایش آن در طول تخمک گذاری باعث آزاد شدن تخمک می شود، در حالی که کاهش بعدی آن زمینه را برای تسلط پروژسترون فراهم می کند. این رقص هورمونی می تواند تأثیر عمیقی بر خلق و خو، احساسات و حتی احساسات فیزیکی از جمله سردرد داشته باشد.
انتقال دهنده عصبی سروتونین که مسئول تنظیم خلق و خو و احساسات است نیز ارتباط نزدیکی با سطح استروژن دارد. با کاهش سطح استروژن، تولید سروتونین کاهش می یابد که منجر به انقباض عروق و افزایش حساسیت به درد می شود. این آبشار از رویدادهای هورمونی می تواند به یک سردرد ناتوان کننده ختم شود.
عوامل دیگری نیز میتوانند در ایجاد سردرد پریودی نقش داشته باشند. استرس، که اغلب همراه اجتناب ناپذیر قاعدگی است، میتواند علائم را تشدید کند. رژیم غذایی نامناسب، خواب ناکافی و افزایش تنش عصبی همگی تجربه درد را تقویت میکنند. در برخی موارد، کم خونی یا سایر شرایط پزشکی زمینهای نیز ممکن است نقش داشته باشد.
شناخت علائم سردرد پریودی
میگرن قاعدگی می تواند برای بسیاری از زنان یک تجربه ناتوان کننده و ناراحت کننده باشد. با این حال، با شناخت علائم خاص، افراد می توانند اقدامات پیشگیرانه ای برای مدیریت درد و بهبود رفاه کلی خود انجام دهند.
شایع ترین علائم سردرد پریودی عبارتند از:
- درد ضربان دار یا ضربان دار در پیشانی که اغلب با سفتی و سفتی همراه است.
- حالت تهوع و استفراغ که می تواند منجر به احساس سرگیجه و بی نظمی شود
- افزایش حساسیت به صدا، که تحمل صداهای روزمره را دشوار می کند
- حساسیت بالا به نور که می تواند باعث ناراحتی و اختلالات بینایی شود
- راه های درمان سردرد در پریودی
درمان سردردهای پریودی
برای سردرد پریودی خفیف تا متوسط، مسکنهای بدون نسخه میتوانند تسکین سریعی داشته باشند. ایبوپروفن، ناپروکسن و آسپرین گزینههای رایجی برای کاهش درد هستند که البته استامینوفن و نوافن نیز در نظر گرفته میشوند.
با این حال، برای سردردهای شدیدتر، ممکن است نیاز به تجویز داروهای دیگری باشد که باید توسط پزشک تجویز شوند.
هورمون درمانی نیز راه حل موثری است، زیرا به تعادل سطح استروژن و کاهش دفعات و شدت سردردهای قاعدگی کمک میکند. این کار از طریق مکملهای استروژن یا با تنظیم داروهای ضد بارداری هورمونی انچام میشود.
علاوه بر هورمون درمانی، سایر داروهای تجویزی که برای کاهش علائم سردرد پریودی استفاده میشوند عبارتند از: تریپتانها مانند ریزاتریپتان و زولمیتریپتان که به تسکین درد و کاهش التهاب کمک میکنند و گلوکوکورتیکوئیدها و دی هیدروارگوتامین که برای کاهش علائم سردرد تجویز میشوند.
برای زنانی که همراه با سردردهای قاعدگی خود حالت تهوع و استفراغ نیز دارند، داروهای ضد تهوع مفید هستند.
بیشتر بدانید: بهترین قرص سردرد
ویتامین برای درمان سردرد قاعدگی
مطالعات نشان داده است که ویتامین B-2، که به عنوان ریبوفلاوین شناخته میشود، با کاهش قابل توجهی در دفعات و شدت میگرن مرتبط است.
بیمارانی که مکملهای ویتامین B-2 مصرف میکنند، نسبت به افرادی که این دارو را مصرف نمیکنند، 50 درصد کاهش در حملات میگرنی دارند. به طور مشابه، کوآنزیم Q10، یک آنتی اکسیدان است که به تولید انرژی در سلولها کمک میکند و تأثیر مثبتی بر میگرن دارد. بیمارانی که مکملهای کوآنزیم Q10 مصرف میکنند، کاهش قابل توجهی در شدت میگرن دارند.
منیزیم نیز، یکی دیگر از مواد مغذی ضروری است که تاثیر عمیقی بر میگرن قاعدگی دارد. مکملهای منیزیم به طور قابل توجهی دفعات و شدت سردرد قاعدگی را در زنان مبتلا به میگرن، کاهش میدهد. منیزیم ممکن است به ویژه در کاهش علائم میگرن در مرحله لوتئال چرخه قاعدگی، زمانی که نوسانات هورمونی بارزتر است، موثر باشد.
درمان خانگی سردرد پریودی
درمان سردرد پریودی نباید تنها به دارو متکی باشد. با گنجاندن درمانهای ساده و طبیعی در برنامه روزانه خود، میتوانید درد و ناراحتی ضربان دار مرتبط با این بیماری رایج را کاهش دهید. برای شروع، سعی کنید از کیسه یخ برای کاهش التهاب و تسکین پیشانی استفاده کنید. علاوه بر این، تکنیکهای آرامش بخش مانند یوگا، تنفس عمیق و مدیتیشن نیز برای آرام کردن ذهن و بدن در اولویت قرار دهید.
برای کمک به شارژ مجدد بدن، یک خواب کامل شبانه ۷ تا ۹ ساعته داشته باشید و ترجیحا یک اتاق تاریک و ساکت با دمای متعادل را انتخاب کنید. سعی کنید طب سوزنی را برای تحریک ترشح اندورفین امتحان کنید.
ماساژ درمانی، راه موثر دیگری برای کاهش تنش در شانهها، گردن و سر است و به طور خاصی دفعات حملات سردرد قاعدگی را کاهش میدهد. در نهایت، نوشیدن چای بابونه یا زنجبیل را نیز امتحان کنید تا به آرامش ذهن برسید و درد را کاهش دهید.
دمنوش برای درمان سردرد در قاعدگی
برای قرن ها، دمنوش های گیاهی یک داروی قابل اعتماد برای کاهش سردردهای قاعدگی بودهاند. شما نیز میتوانید از این دمنوشها برای این کار استفاده کنید.
برای شروع، بیایید خواص قوی چای آویشن را ببینید. این چای، گرفتگی عضلات و التهاب را کاهش میدهد.
چای زعفران با عطر لطیف و در عین حال قدرتمندی که دارد، اثرات ضد درد و ضد التهابی نیز دارد و باعث کاهش سردرد قاعدگی میشود.
خواص تسکین دهنده چای بابونه نیز آن را به گزینهای عالی برای آرام کردن تنش عصبی و تقویت آرامش تبدیل کرده است.
چای زنجبیل یکی دیگر از مسکن های طبیعی است که به دلیل توانایی آن در کاهش التهاب و کاهش علائم دردهای قاعدگی شناخته شده است.
چای دارچین نیز با طعم گرم و آرامش بخش خود، قرن هاست که برای تسکین سردرد پریودی و بهبود گردش خون استفاده می شود. چای سنبل الطیب، چای لیمو و چای دانه گشنیز نیز از گزینههای دیگری هستند که میتوانید استفاده کنید.
بیشتر بدانید: دوران پریودی چی بخوریم
پیشگیری از سردرد پریودی
راه هایی برای کاهش شدت و دفعات سردرد پریودی در زنان وجود دارد و با گنجاندن چند عادت ساده در برنامه روزانه خود، میتوانید اولین قدم را برای کنترل آن بردارید.
ابتدا، فعالیت بدنی ملایم و در عین حال ثابت، مانند پیاده روی روزانه را در اولویت قرار دهید زیرا این کار به تنظیم ریتم طبیعی بدن و کاهش استرس کمک میکند.
مطمئن شوید که هر گونه اضطراب یا آشفتگی عاطفی که ممکن است علائم شما را تشدید کند را کنترل میکنید و یک رژیم غذایی سالم نیز دارد. ترجیحا از میان وعده های فرآوری شده، خوراکی های شیرین، پنیر پرچرب خودداری کنید، زیرا همه محرکهای رایج برای میگرن هستند.
زمان مراجعه به پزشک برای سردرد قاعدگی
اگر متوجه افزایش ناگهانی در فرکانس و شدت درد شدید یا اگر الگوی سردرد شما به طور غیرمنتظره ای تغییر کرده است، باید به پزشک مراجعه کنید.
علاوه بر این، اگر عوارض جانبی ناآشنا یا بدتر شدن حالتان را نیز تجربه میکنید، یا اگر داروها دیگر تسکین دهنده نیستند نمی دهند، مراجعه به پزشک واجب است. شروع ناگهانی سردرد، درد بیوقفه و ناتوانکننده، علائم غیرعادی مانند مشکلات گفتاری، مشکلات تعادل، اختلالات بینایی، تشنج، بی حسی یا گزگز نیز از موارد دیگری هستند که نیاز به مراجعه شما به پزشک را به شما گوشزد میکنند.
منابع:
my.clevelandclinic.org
nhs.uk
سوالات متداول
چرا در پریودی دچار سردرد میشوم؟
استروژن نقش مهمی در چرخه قاعدگی ایفا می کند. هنگامی که سطح آن کاهش می یابد، می تواند باعث ایجاد مجموعه ای از تغییرات فیزیولوژیکی شود که به درد ضربان دار و ناراحتی سردردهای قاعدگی ختم می شود.
سردرد هورمونی چه حسی دارد؟
شبیه سردرد نبض دار یا ضربان دار است.
سردرد پریود چقدر شایع است؟
حدود 12 درصد از آمریکایی ها و حداقل 60 درصد از افرادی که پریود میشوند، میگرن را تجربه میکنند